Każdego roku miliony metrów drutu i kabla są instalowane we wszystkich typach budynków i podlegają różnym warunkom środowiskowym. Ze względu na dopuszczalne wymogi istotne jest, aby wiedzieć, które okablowanie jest odpowiednie do określonej lokalizacji. Ważne jest również to, aby móc prawidłowo zidentyfikować te miejsca. W aktualnym wydaniu przewodnika „Marking and Application Guide Wire and Cable” (link *.pdf) zawarte są wszystkie informacje niezbędne do zapewnienia zgodności instalacji. Wskazówki dotyczące oznakowania i zastosowania produktów mają na celu pomóc organom kodującym, projektantom i instalatorom w określeniu przydatności urządzeń certyfikowanych przez UL do użytku w określonej instalacji. Przewodniki opisują standardy stosowane do zbadania produktów, pożądanych kodów instalacyjnych, oznaczeń produktów i innych informacji, które można wykorzystać do weryfikacji produktu, zgodnie z jego certyfikacją. (spis przewodników strona UL)
Geneza i historia Underwriter Laboratories
Laboratorium UL jest amerykańską firmą doradczą ds. bezpieczeństwa i certyfikacji z siedzibą w Northbrook w stanie Illinois. Prowadzi biura w 46 krajach – również w Polsce. Założona w 1894r. jako biuro Elektryków Ubezpieczycieli (Biuro Krajowej Rady Ochrony Pożarowej), była znana w całym stuleciu jako Underwriter Laboratories i uczestniczyła w analizie bezpieczeństwa wielu nowych technologii z tamtego wieku, publiczne zaopatrzenie w energię elektryczną oraz opracowanie norm bezpieczeństwa urządzeń i komponentów elektrycznych. (źródło Wikipedia). Organizacja wydaje certyfikaty dotyczące palności tworzyw sztucznych UL i RU (ang. Recognized Component Mark). (wszystkie dostępne certyfikaty UL).
Edukacja, nie boli
Norma UL 94, dotyczy bezpieczeństwa palności tworzyw sztucznych opublikowana przez Underwriters Laboratories w USA. Norma określa tendencję materiału do gaszenia lub rozprzestrzeniania płomienia, gdy próbka została zapalona.
Poniższa klasyfikacja określa parametry palności od najniższych (najmniej opóźniających palenie) do najwyższych (najbardziej):
- HB: powolne spalanie na próbce poziomej; szybkość spalania <76 mm / min dla grubości < 3 mm lub stopień zatrzymania przed 100mm;
- V-2: palenie zatrzymuje się w ciągu 30 sekund na próbce pionowej; krople płonących cząstek są dozwolone;
- V-1: palenie zatrzymuje się w ciągu 30 sekund na próbce pionowej; krople cząstek dozwolone, dopóki nie są zapalone;
- V-0: spalanie zatrzymuje się w ciągu 10 sekund na próbce pionowej;
- 5VB: palenie zatrzymuje się w ciągu 60 sekund na próbce pionowej; nie dopuszcza się kapania; próbki płytki nazębnej mogą rozwinąć się w otwór;
- 5VA: palenie zatrzymuje się w ciągu 60 sekund na próbce pionowej; nie dopuszcza się kapania; próbki płytki nazębnej nie mogą rozwinąć otworu.
Testy są zazwyczaj przeprowadzane na próbce o wymiarach: 12.7cm (5.0″) / 1.27cm (0.5″) i minimalnej zatwierdzonej grubości. Dla wartości 5VA i 5VB przeprowadza się testy na próbkach baru i płytki nazębnej, a źródło zapłonu płomienia jest około pięciokrotnie cięższe niż w przypadku innych materiałów.
Przebieg testu można zaobserwować na poniższym filmie. Próbki użyte do testów to tworzywa sztuczne, które w zależności od klasy palności palą się i wydzielają szkodliwe gazy lub gasną po paru sekundach:
Wybieraj mądrze
Certyfikat UL i piękną hologramową etykietę na opakowaniu mają przykładowo dwa najczęściej sprzedawane modele przewodów firmy Panduit: NUC5C04BU-CE oraz NUC6C04BU-CE. Nie wszystkie rodzaje przewodów i kabli muszą mieć wymagane oznaczenia znaku UL. Zamiast tego może być zastosowany kompletny znak towarowy (na wszystkie elementy na przykład szafy serwerowej) przypięty do obudowy lub pudełka. Znak UL Listed jest jedynym oznaczeniem używanym do wskazania, że produkt jest na liście UL. Istnieje możliwość sprawdzenia produktu czy jest na liście UL Listed (link) lub (link).
Kanon certyfikacyjny spełnia wymagania regulacyjne sektora tranzytu masowego i innych zastosowań, gdzie pożar i bezpieczeństwo publiczne są krytycznie ważne, takich jak wieżowce, pociągi, autobusy, statki, platformy naftowe i gazowe oraz inne podobne środowiska.
Firma CCCA (ang. Communications Cable Connectivity Association, firma reprezentuje czołowych producentów wyrobów kablowych m.in firmę Panduit, dystrybutorów i dostawców materiałów, które mają wpływ na jakość, wydajność i społeczne potrzeby infrastruktury okablowania strukturalnego) przedstawia na poniższym filmie krótkie wprowadzenie dotyczące problemów z sfałszowanymi kablami z certyfikatem UL i pokazuje test pożarowy oraz spektakularne wyniki.
Są zakłady produkujące kable komunikacyjne, które nie spełniają norm dotyczących bezpieczeństwa pożarowego i zabezpieczenia życia. Jednak oznakowane są wszystkimi oznaczeniami, które można znaleźć na prawidłowo skonstruowanym kablu. Firma CCCA przeprowadziła ten test pożarowy, aby poinformować, że istnieją na rynku fałszywe kable, które są zazwyczaj kupowane po cenach „okazyjnych” w internecie.
Podwykonawcy muszą mieć świadomość, że są odpowiedzialni za bezpieczeństwo ludzi, jeśli wykorzystywany jest kabel z podrobionym certyfikatem UL nawet jeśli fałszywa specyfikacja producenta przedstawia ją jako zgodną.
Czy warto na tym oszczędzać? Odpowiedź pozostawiam Państwu do weryfikacji.
Ku przestrodze
Dnia 14 czerwca 2017r. spłonął wieżowiec w Londynie. Według źródeł BBC: „Przyczyną tak szybkiego palenia się konstrukcji było spięcie spowodowane niesprawną lodówką i izolacja z pianki, która wypełniała panele na fasadzie wieżowca, była ona dla mieszkańców śmiertelnym zagrożeniem. Gdy budynek zaczął płonąć, według ekspertów – do każdego mieszkania mogła dotrzeć wystarczająca ilość niebezpiecznej substancji znanej jako cyjanowodór (nieorganiczny związek chemiczny zbudowany z wodoru, węgla i azotu, będący bezbarwną, lotną i silnie trującą cieczą o zapachu gorzkich migdałów), żeby zabić wszystkich ludzi, którzy znajdowali się w środku. Panele zainstalowano w 2016 roku podczas remontu wieżowca. Były łatwopalne, nie spełniały norm i kosztowały zaledwie dwa funty mniej za metr kwadratowy, niż płyty ognioodporne„.
Wniosek nasuwa się sam, oszczędzanie na materiałach może mieć katastrofalny wpływ na bezpieczeństwo. Stosunek ceny do jakości jest nie istotny w porównaniu do bezcennego życia.
W kolejnym artykule „Dlaczego Halogen-Free” przedstawię pięć warunków decydujących o tym, że warto wybrać towary spełniające certyfikat UL.
